Zelforganisatie – onderzoeker

Als afronding van de opleiding Managementwetenschappen aan de Open Universiteit heb ik in 2016 een scriptie opgeleverd met als titel ‘Van organisatie naar sociaal organisme’.
 
Dit betrof een onderzoek naar de rol van patronen bij processen van betekenisgeving binnen een complex responsieve procesbenadering.
 
Een organisatie is een groep mensen die wordt ingehuurd om volgens vooraf ontworpen regels werkzaamheden uit te voeren, om de doelen van de organisatie te bereiken en daarvoor een beloning te ontvangen. Om dit mogelijk te maken heeft een organisatie een structuur. Meestal weergegeven in de vorm van een ‘hark’; de baas bovenaan, dan ‘de onderbazen’, daarna ‘de onderbazen’ en daarna de overige medewerkers.
 
We komen er steeds meer achter dat dit mooie verhalen zijn, maar dat de werkelijkheid er zo niet uit ziet. Professionals doen vooral wat ze zelf belangrijk vinden en handelen daar naar. Gangbare organisatiewetenschap ziet dat ook en beschouwt dit als ‘ruis’, of als afwijkingen van wat ‘normaal’ is.
 
In de praktijk zijn het niet de getekende structuur en de functiebeschrijvingen die bepalen wat er gebeurt, maar de manier waarop medewerkers met elkaar omgaan. Dit is echter vooraf niet te voorspellen. Achteraf zijn wel patronen te herkennen.